ALOSBİ ‘Yeşil OSB’ ile dünyaya örnek oldu... Aliağa’dan yükselen ‘yeşil’ umut

Aliağa Kimya İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgesi (ALOSBİ), sanayide çevreci üretim anlayışını benimseyen yaklaşımıyla Yeşil OSB Sertifikası almaya hak kazandı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından yürütülen denetim sürecini başarıyla tamamlayan ALOSBİ, İzmir’in çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayan örnek OSB olarak öne çıktı.

Üç yıllık emeklerinin ve 1,5 yıldır süren denetim sürecinin başarıyla tamamlandığını belirten ALOSBİ Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Tezcan, “Bölgemiz için büyük önem taşıyan bu süreç sonuçlandı ve Yeşil OSB Sertifikamızı aldık. Bu sertifika, çevreye duyarlı üretim hedeflerimizin, verimlilik odaklı yönetim anlayışımızın ve sürdürülebilir sanayi vizyonumuzun somut bir göstergesidir” dedi.  

Tezcan, “Yaptığımız bütün işler, planladığımız yatırımların hepsi yeşil dönüşümün bir parçası. Çevreyi, en yeni teknoloji ile bir araya getiriyoruz. Yeşil dönüşüm kapsamında 40 milyon Euro’luk yatırım gerçekleştireceğiz. Çevreye duyduğumuz saygıyı ve sanayicimize vermiş olduğumuz değeri aynı zamanda da halkımızla da paylaşmak istiyoruz” diye konuştu.

ALOSBİ Başkanı Haluk Tezcan, Yeşil OSB Sertifikası ile ilgili tekreferans.com İmtiyaz Sahibi Erhan Gülenç ve Genel Yayın Yönetmeni Sinan Doğan'ın sorularına şu yanıtları verdi:  

“TAŞIN ALTINA GÖVDEMİZİ KOYDUK”

ALOSBİ, Türkiye’de ağır sanayinin olduğu bir ilçede, Aliağa’da Yeşil OSB sertifikası almaya hak kazandı. Bu süreci bize anlatır mısınız? Hangi hedefle yola çıktınız, ne çalışmalar yaptınız ve bugüne gelindi?  

Dünyanın ana gündemlerinden biri Yeşil Dönüşüm. Hepimizin en büyük hayali, karbon ayak izini indirerek hem çevremizi hem ülkemizi en doğru şekilde korurken, sanayimize rekabet gücü kazandırmak. Bunun için de biz sanayiciler olarak taşın altına gövdemizi koyduk. Sağ olsun ekip arkadaşlarımın da vizyonuyla hem bölgemizin hem bölgemizdeki sanayicilerimizin 2030 karbon emisyonu hedefleri konusunda Türkiye’nin öncü bölgesi olmayı başardık. Çevreye ve İzmir’e verdiğimiz değeri söylemde değil, eyleme çevirerek ve hayatın merkezine alarak yapmaya gayret ettik. Öncü OSB olarak diğer sanayi bölgelerine de örnek teşkil edelim ve onlara referans olalım istedik. Bu belgenin alınması hakikaten hiç kolay olmadı. Üç yılın üzerinde bir zamanda bu süreci yönettik.

Belgeyi aldıktan sonra iş bitmiyor değil mi? Bundan sonra neler yapacaksınız?

Yeşil OSB sertifikasına hak kazanmak için yapmamız gereken ev ödevlerimiz vardı. Altı ön kriter ve 38 performans kriteri için yapılan kapsamlı bir denetim sürecinden geçtik. Bu başlıklar arasında enerji ve su verimliliği, karbon salınımı azaltımı, atık yönetimi, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, çevresel izleme sistemleri ve çalışan farkındalık programları gibi konular yer aldı. Bu ev ödevlerimizi yaptık ama yapmaya da devam etmemiz gerekiyor. Çünkü sürekli bunun denetimleri ve sürekli kontrolleri yapılıyor, heyetler geliyor. Sürdürülebilirlik için vermiş olduğumuz o taahhütleri de yerine getirmemiz gerekiyor. Onların da bir eylem planları var. Bölgemizdeki sanayicilerimizin de bu konuda bizimle beraber hareket etmesi konusunda sürecimiz devam ediyor. Bu da bir sonsuza kadar sürecek bir konu. Bu belgeyi almak daha yolun başı, “hadi bakalım” dememizin başlangıcı sayılıyor.

DÖNÜŞENE KREDİ, DÖNÜŞMEYENE VERGİ  

Bu belge bölge sanayicisine somut olarak neler kazandıracak?

Belgeyi almakla çevreye duyduğumuz sadakati gösteriyoruz. Ama asıl önemli olan 200’ün üzerinde sanayicimizin Avrupa Birliği’ne ihracat yaptıklarında kazanacakları avantajlardır. Sınırda karbon uygulaması 2026 Ocak’ta başlayacak. 2030’dan itibaren karbon emisyonuna bağlı olarak gümrük vergisi tarifeleri belirlenecek. İşte o zaman ihracat için belgeleri sunmak gerekecek. Bu belgeleri sunamayan sanayici ihracatta yüksek oranda gümrük vergisi tarifelerine maruz kalacak. O zaman ya rekabet gücünde azalma olma ya da rekabet edememe gibi farklı sorunlarla karşılaşacaksınız. Belgeniz varsa sıfır gümrükle ihracat yapmaya devam ederken, belgesiz olmanız halinde yüzde 50’lere çıkan vergilerle karşı karşıya kalınacak.  

Bir de dönüşümün finansal ayağı var. Bu konudan da bahseder misiniz?  

Avrupa bu konuda son derece titiz hareket ediyor. Son derece bu konuda ayakları yere basan uygulamalar yapıyorlar. Yeşil dönüşümü sağlayan firmalara uzun vadeli ve sıfır faizli finansman kaynakları sağlıyorlar. Emisyonu azalttığınız veya sıfıra indirdiğinizde bu kaynaklara ulaşabiliyorsunuz. Biliyorsunuz, finansmana ulaşımda çok büyük problemler yaşıyoruz. Çevreci dönüşümle finansmana çok rahat ulaşılabiliyor.  

ÇEVREYE, SANAYİCİYE VE HALKA FAYDA  

Çalışmalarınızla emisyonu azaltmak için neler yaptınız? Yani bu belge alınırken ne gibi ödevleri, yatırımları yaptınız?  

Önce arıtmadan başladık. Arıtmayla birlikte su kaynaklarını doğru bir şekilde kullanmak için yağmur depolama sistemlerini kurduk. Yenilenebilir enerji kaynaklarını doğru bir şekilde kullanıp kullanmadığımıza baktık. Hatta kağıt yerine dijital arşiv üzerinde durduk. Bu yaptıklarınıza göre size puan veriyorlar. Kervanı yolda düzersiniz diye bakmıyorlar. Bunun sürdürülebilirliği de çok önemli. En ufak sapmada hemen belgeyi askıya alıyorlar.  

Sıfır karbon hedefi doğrultusunda gerçekleştireceğiniz projelerden bahsedebilir misiniz?

Bizim en büyük hayalimiz Türkiye'de gerçekten ilkleri yapan bir bölge olarak diğer bölgelerde bir farkındalık yaratmak. Ayrıca sanayicimize bu bölgede olmanın avantajlarını sunmak da görevimiz. Çevreye duyduğumuz saygıyı ve sanayicimize vermiş olduğumuz değeri aynı zamanda da halkımızla da paylaşmak istiyoruz. Yenilebilir enerji kaynaklarımızdan maksimum seviyede faydalanmak istiyoruz. Burada dağ başında olmamız ve denizden gelen rüzgarımızın avantajını kullanacağız. Enerjiden sorumlu elektrik mühendisi arkadaşımız 10 yıldan beri çalışıyor. Ve bölgemizde şu anda 35 Megawattlık enerji kaynağı olduğunu tespit etti. Bunun için 12 milyon Euro yatırım yapacağız. Bölgemizdeki rüzgar türbini üreticisi tesislerden de yola çıkarak türbinler kurmaya başladık. Türkiye'nin ilk rüzgar türbini kuran organize sanayi bölgesiyiz. Güneşi genellikle tesislerimizin çatılarında kullanıyoruz. Bölgemizdeki sanayicimizin de çatılarında güneş panelleri var. Onların da yeşil enerji üretiyor olmasına ihtiyaç duyuyoruz. Bu enerji kaynakları ile bölgemizin tesislerinin enerji ihtiyacını karşılıyoruz. Aynı zamanda da bölge katılımcılarımızın maliyetlerinde bir dengelenme sağlamaya gayret ediyoruz. Hem ekonomik hem çevresel anlamda kaynakları doğru şekilde yönetmek için çalışıyoruz.

 “BÜROKRASİ VE SİYASETÇİDEN DESTEK İSTİYORUZ”

Su kaynakları ve baraj ile ilgili yatırımlarınızdan da bahseder misiniz?  

İkinci kaynağımız da sizin de ifade ettiğiniz gibi baraj hayalimiz var. Su bizim için çok kıymetli. Suyu arıtma tesisinden tekrar arıtarak, yağmur sularıyla paçal edip sanayicimize kullanım suyu olarak verebildiğimiz sürece herhalde doğaya en büyük hediyeyi vermiş olacağız. Bizim mevcut arıtma tesisimiz var. İkinci arıtma tesisi yatırımımız başladı. 6 milyon Euroluk yatırımın 24 ayda tamamlanması planlanıyor. Suyun geri dönüşümünü sağlayacak bu tesis teknolojik ve daha verimli olacak. Bir de bölgemizin hemen arkasındaki göleti baraj yapmak istiyoruz. Orada tabii çevresel faktörlerin dışında kamudan izin almamız gerekiyor. Bürokrasiyi aşmak için 10 yıldır ciddi çaba harcıyoruz. Bürokratlarımızdan, siyasetçilerimizden, herkesten destek bekliyoruz ki bir an önce bu yatırımı yapalım. Baraj da yapıldığı zaman su tasarrufu zincirini tamamlamış olacağız. Baraj için bugünkü rakamlarla 20 milyon Euro’luk yatırım öngörüyoruz. Bizim burada kuracağımız baraj tüm Türkiye’deki bölgelere örnek olacak diye düşünüyorum. Toplamda 40 milyon Euro’yu bulan çevre yatırımı gerçekleştireceğiz.  

Bölgenizdeki yeşil dönüşümü yerinde incelemek isteyenler oluyor mu?

Evet. Bizim burada yapmış olduğumuz bütün yatırımlar yurt dışından gelen başka bölgelere ya da başka ülkelere de örnek oluyor. Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ajansı tarafından çok sayıda ziyaretçi bölgemize yönlendiriliyor. Genellikle Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve birkaç tane de Avrupa ülkesi, Kuzey Afrika'dan gelen ülkeler oldu. Bizler de onlara tabii bu konuda örnek olmanın mutluluğunu yaşıyoruz ki bu sonuçta hepimiz için çok değerli bir çalışma oluyor.  

ELEKTRİKLİ OTOBÜSLER VE KADIN ŞOFÖRLER ÇOK SEVİLDİ  

Yeşil OSB sürecinde bölge yönetimi ile bölgedeki firmalar arasında nasıl bir iletişim olacak?  

Burayı bir han, sanayi tesislerini de oda olarak düşünün. Odadaki bireyler kendinden sorumlu ama hanın yönetimi de handan sorumlu. Biz hanın sorumlusu olarak bireye diyoruz ki sen de ev ödevlerini bizimle beraber yerine getirirsen, hem bilgi anlamında hem tecrübe anlamında hem de danışmanlık anlamında bizden istediğin bilgilere sana ücretsiz vereceğiz diyoruz.  

En son bölge olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi iş birliği ile yeşil ulaşım kapsamında bölgenizde iki elektrikli otobüsle taşımacılık başlattınız. Otobüsler nasıl karşılandı?  

Bu iki elektrikli otobüs hattı devreye girdi. Yani bakıldığından iki otobüs nedir falan diye düşünenler olabilir ama bu tam elektrikli, kadın şoförlerin çalıştığı örnek bir proje oldu. Bu da Yeşil OSB hedefi doğrultusunda bir adımdı. Bölgenin ulaşımı bizim için en kritik, sıkıntılı ve bugüne kadar çözülmesi çok geç kalmış bir sorudu. Bu sorunu çözmek için kolaycılığa kaçmadık. Yenilikçi ve çevreci bir yolunu bulduk.  Gerçekten çok olumlu geriye dönüşler aldık. Hep erkek egemenliğinden konuşurken, kadın şoförler sayesinde hayata eşitlikçi bir yaklaşım getirdik. Kadınların verdiği enerjiyle ve sevgiyle de daha bir anlam kazanmaya başladı. Doğru bir işi yapmak ve doğru bir işin de herkes tarafından fark edilmesini sağlamak çok kıymetliydi.  

Bu çalışmaları yaparken bir ekip de kurdunuz. Biraz bahseder misiniz ekip çalışmasından.  

Yeşil OSB sertifikasının alınabilmesi basit bir süreç olmadığı için ciddi bir ekip çalışması da gerekiyordu. Bütün ekip çalışanlarımıza, huzurunuza çok teşekkür ediyorum.  

YEŞİL OSB EKİBİ NELER SÖYLEDİ?    

Müge Banu Benek (ALOSBİ Bölge Müdürü) : Bu süreç, Başkanımın da bahsettiği gibi uzun bir süreç oldu. Sağlamamız gereken birçok kriter, almanız gereken kalite belgeleri ve sertifikalar var. Tüm bunlar  tamamlandıktan sonra aslında başvuru  noktasına  geliyorsunuz. Yeşil OSB Sertifikası sürecini Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız Türk Standartları Enstitüsü ile beraber yürütüyor. Bu OSB olarak  hem kendi ekibimizle birlikte yürüttüğümüz bir süreç hem de katılımcılarımızın da dahil olması gereken bir süreç. Ve biz bu açıdan çok şanslıyız. Katılımcılarımızla  süreç boyunca koordine bir şekilde çalıştık. Çünkü en çok bu belgenin katılımcılarımıza  fayda sağlamasını önemsiyoruz. Bu sertifika alınıp duvara asılabilecek bir şey ve “evet bunu da yaptık” denilecek bırakılacak bir şey değil. Bu bir sürecin başlangıcı. Her sene sağlanması gereken kriterler, geçilmesi gereken denetimler, alınması gereken eğitimler var. Burada asıl mesele bizim büyüklüğümüzde bir bölgenin bu sertifikayı almaya hak kazanması. Bu nedenle bunu başarabildiğimiz için  gurur duyuyoruz.   

Murat Dilekçi (Çevre Birim Sorumlusu-Çevre Mühendisi): Yeşil OSB belgelendirme süreci Paris İklim Anlaşması'nın, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı’nın Türkiye'deki yansımalarının en somut örneğidir. Gerçekten zor ve yorucu bir süreç oldu. Altı ön kriteri sağladığınız zaman 38 performans göstergesinin içinde buluyorsunuz kendinizi. Biz bölge olarak iyi bir noktadayız. Özellikle çevresel sürdürülebilirlik anlamında çok iyi yerdeyiz. Süreci buralara getirdiğimiz için gerçekten çok mutluyuz. Bizi izlemeye devam edin diyoruz.  

Cem Deniz Partal (Elektrik Elektronik Mühendisi):  Yeşil OSB kapsamında elektrik üretimiyle alakalı çalışmalar yapmaktayız. Rüzgar ve güneş enerji santralleri üzerinde, kendi hizmet binalarımızın üzerinde kurduğumuz güneş enerji santralleriyle kendi elektriğimizi üreterek binalarımızın elektrik ihtiyacını karşılıyoruz. 35 MW'lik rüzgar santral kurulumu çalışmalarını sürdürmekteyiz. Hedefimiz katılımcılarımızı desteklemek, ürettiğimiz enerjiyi verimli bir şekilde kullanmak.  

Aleyna Güven (Peyzaj Mimarı):  Bölgemizde az su kullanan bitkileri seçiyoruz ve otomatik sulama sistemlerini kullanıyoruz. Zeytin bölgelerimiz var. Zeytin ağacı dikiyoruz genelde ve kendi zeytinyağımızı üretiyoruz. Yaklaşık 4.5 milyon metrekare yeşil alanımız var. İki bine yakın zeytin ağacımız var. Ve bunlar büyük ağaçlar, olgun ağaçlar ve yeni ağaçlar  dikmeye de devam ediyoruz. Katılımcılarımız ile birlikte hatıra ormanları  yapıyoruz ve bu bölgelerde de zeytin ağacı dikiyoruz. 

Emre Tomruk (Makine Mühendisi):  Bölgemizdeki su ve doğal gazla ilgili işleri takip etmekteyim. Suyun hayatımızda ne kadar  kritik bir unsur olduğunun farkında olduğumuz için, kendi binalarımızda ve yatırımcılarımızın binalarında yağmur suyu hasadını 10 yıldır zorunlu yaptık. Baraj Projemizin planlama ve proje aşamalarını tamamladık. Çevremizde boşa akan, denize akan suyu toplayarak geri kazanacağız. Ayrıca bölgedeki suyun arıtma ile tekrardan geri kazanımını sağlamak istiyoruz.

Melis Koçyiğit (Çevre Mühendisi):  Yeşil OSB aslında sadece bir belge değil, hem bölge müdürlüğümüze hem de firmalarımıza bir bakış açısı kazandırmak. Bunun için eğitimler de düzenliyoruz. ALOSBİ’nin çevreci projelerinde bulunduğum için çok mutluyum. Teşekkür ederim.